Ana - Mommy (2014)
Yönetmen: Xavier Dolan
Ödüller: Cannes F.F.- Jüri Ödülü, Palm Springs F.F. - FIPRESCI Ödülü En İyi Aktris,Cesar Ödülleri - En İyi Yabancı Film
Yıldızlar: Anne Dorval, Antoine-Olivier Pilon, Suzanne Clément
Bence: 2 sene sonra Alt Tarafı Dünyanın Sonu’yla (Juste la Fin du Monde - 2016) Cannes’da Jüri Büyük Ödülü’nü kazanacak Xavier Dolan’ın kara komedi-beyaz çöp (white trash) dramı kırması Ana, 2014’te bu defa Jüri Ödülü kazandırmıştı. Kanada’nın Fransızca konuşulan bölgesi Quebec’te geçen, üç karakter üzerinde yükselen film, ebeveyn endişeleri, suçluluk duygusu, ergen yabancılaşması gibi birbirine tanjant düğümleri içinde çevirerek enerji bulmuş. Biçimlendirmelerden, klişelerden, “filmde olduğu gibi”lerden uzak durması; Dolan’ın teknik oyunları, senaryosu ve oyuncu seçimiyle izleyiciyle güçlü bir bağ ve dolayısıyla yüksek bir duygusal momentum yakalayabilmiş.
Xavier Dolan, senaryosu da kendine ait olan filminde herkesle ve her şeyle ilgili ikili bir yapı oluşturmuş; her karakterin, her cümlenin, olan biten her şeyi yanında “aması” ile yaratmış. Herkesin üzerinde uzlaşamayacağı çok sayıda sınır durum yaratarak, karakterlerini sınırlar yerleştirerek her izleyicinin kendi filmle kendi perspektifinden ilişki kurmasına izin vermiş. İzleyicilerin birbirlerinden farklı pozisyon alabilmesine olanak sağlayan yapı filmin ilerleyen bölümünde dağılacak ve Dolan yeniden hem tokmağı hem davulu eline alarak, izleyicilerin üzerinde anlaşamadığı tüm düğümlere kendi verdiği filmi cevaplarla filmini bağlayacak. Bu çoklu perspektif filme içsel bir fikri dinamizm katmış.
Ana olabildiğince aşağıdan; tonu kap karanlık olmasa da zor bir sayfadan başlıyor. Bu sıkıntıyı izleyicinin içine gömmek için Dolan 1:1 çerçeve oranı kullanmış. Klostrofobik kare ekran, yüzlerin kapladığı sahneler, daraltılmış enin sıkıştırdığı ruh filme hakim oluyor... Ta ki üç ana karakter bir sinerji yaratıp, filmi duygusal olarak yukarıya taşımaya başlayana kadar. Dolan, bu aşamada ekranı Steven’a kelimenin ilk anlamıyla elleriyle genişlettiriyor. Steven elleriyle kayan bir kapıyı açar gibi ekranı büyütüyor. Bu noktadan sonra ekran gerektiği yerlerde genişleyip gerektiğinde daralmaya başlıyor. Ekran boyutu Dolan’ın medyanlarından birine dönüşüyor.
Üç oyuncunun taşıdığı film oyunculuklar Diane (Anne Dorval) hayata tutunmaya çalışan kocasını kaybetmiş bir anne, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu yüzünden ne zaman patlayıp şiddete başvuracağı kestirilemeyen ancak bu öfke nöbetleri dışında enerji ve hayat dolu ergen oğlu Steve (Antoine-Olivier Pilon) ve bir ruhi çöküntü ertesi erken emekli olmuş, ana-oğulun aralarındaki eksik parçayı dolduracak komşuları kekeme Kyla (Suzanne Clément)... Hepsi çok iyi; 16 yaşındaki Pilon’un enerjisi ve gerçekliği; Clément’in kolayca karikatüre dönüşebilecek karakterini derinleştirmeyi başarabilmesi ve Dorval’in filmin duygusal yükünü taşırken ki temiz işi hep beraber Ana’ya hayat vermişler.
Filmin içinde sadece havayı yansıtmaktan büyük görevleri olan soundtrack’i karışık kaset tadında... Counting Crows – Colorblind, Oasis – Wonderwall, Eiffel 65 – Blue, Dido – White Flag, Vivaldi – Dört Mevsim gibi bildik ezgiler filmle izleyicinin bağ kurmasını kolaylaştırmış.
Puan:
Puanlama, 10 üzerinden yapılmıştır ve tamamen kişisel tercihlere dayanmaktadır. Notun belirlenmesi için kullanılan kriterler tamamen keyfi bir biçimde oluşturulmuş ve bu kriterlerin ağırlıklandırılmasında da benzer bir metodoloji kullanılmıştır. Notlar nümerik değil, kategoriktir.
Siz ne Düşünüyorsunuz? Filmle ilgili tartışma sayfasına ulaşmak için tıklayınız.
Çok seslilik her zaman daha iyi!
Bonus:
Dikkat! Ekran Çerçeve Oranının değiştiği sahne - 20 saniye... Bu sahneyi ilk kez filmin içinde görmek isteyenler aşağıdaki videoyu atlayabilir.