Geliş - Arrival (2016)
Yönetmen: Denis Villeneuve
Yıldızlar: Amy Adams, Jeremy Renner, Forest Whitaker
Ödüller: Oscar - En İyi Ses Kurgusu; Bafta - En iyi Film, En İyi Aktris
Bence: Geliş'in merkezinde sıkı felsefi bir çekirdek var ama filmi unutulmaz hale getiren bu çekirdek değil, çekirdeği işlerken kullanılan sinematik araçların çeşitliliği ve bunları kullanan Villeneuve'ün ustalığı Geliş'i bildiğimiz herhangi bir iyi filmden ayırıp, daha avangart bir yere taşıyor. Geliş, sinemanın sanat olarak, diğer kanallardan taşınamayacakları taşıyabilen bir etkileşim kanalı olmaya muktedir olduğunu hatırlatıyor.
İletişimin sınırlarını; iletişimi sınırlayan biyolojimizi, duyularımızı, kültürümüzü, bireysel özelliklerimizin etkisini katman katman mükemmel bir sinema dili içinde Geliş'te izlemek mümkün. Perspektifin, gerçekle olan ilişkisinin sorgulanması da doğru mesafeden bir postmodern inci - manifestolara, geçmişin modern entelektüellerine "daha pipo ne onun üzerinde anlaşamıyoruz, ne tek doğrusu!" diyen ressam René Magritte'in durduğu mesafenin benzeri bir yerden de konuşuyor Geliş. Villeneuve, zamanla ilişkimizi, zamanın doğasını, geçmiş ile gelecek arasındaki nedensellik ilişkisinin illa tek yönlü olmak zorunda olmadığı iddiasını ancak bir sanat eserinin aktarabileceği şekilde havada asılı bırakarak, zaman içinde dondurarak anlatmış. Bütün bunları yaparken kendini beğenmiş ve bilgiç bir tavrı da yok, aksine 'ben deniyorum. iyi film olmayı deniyorum.' diyor. Geliş; zamana, dile, perspektifin önemine dair öne sürdüğü cesur fikirleri, akıllı hikayesi, hikayeyi ayağa kaldıran fikri iskeleti ve filme zindelik katan temposu ile bugüne kadar izlediğim en iyi bilim kurgu filmi… Amy Adams’ın performansı, etkili ve her şeyin önüne konmadan araç olarak kalabilmiş görsel efekt kullanımı ve Oscarlık ses kurgusu ile benim "2016'nın mutlaka izlenmelileri" listemde.
Bugün hala üzerine tartışmalar dönen, doğamızla ilgili derin felsefi yansımaları olan bir dil teorisi olan Sapir-Whorf'un en ağır yorumunu Geliş kalbine yerleştirmiş. Sapir-Whorf'a göre düşünce dilin ürünüdür; Geliş'teki sert yorumunda yetenekler dilin ürünü - çok kaba ifadeyle bir dili öğrenmek o dilin içine gömülü yetenekleri de kullanıma açar. Ben de içinde Whorfist kitaplarda bulunan bir dosyayı sabitfikir dergisi için yapmıştım. Dosyaya buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Puan:
Puanlama, 10 üzerinden yapılmıştır ve tamamen kişisel tercihlere dayanmaktadır. Notun belirlenmesi için belirlenen kriterler tamamen keyfi bir biçimde oluşturulmuş ve bu kriterlerin ağırlıklandırılmasında da benzer bir metodoloji kullanılmıştır.
Bonus:
Beyazperde uyarlamalarına bakış: Geliş, Ted Chiang'ın novellasından nasıl uyarlandığının hikayesi (video, İngilizce)