Stefan Zweig Elveda Avrupa – Stefan Zweig Farewell to Europe (2016)

Yönetmen: Maria Schrader

Yıldızlar:  Josef Hader, Barbara Sukowa,Aenne Schwarz

Ödüller: Avrupa Film Ödülleri- Seyirci Ödülü Maria Schrader

Bence: Stefan Zweig-Elveda Avrupa, Thomas Mann ile beraber Alman dilinin 1920'ler ve 30'larda en çok okunan yazarı, Avusturyalı bir Yahudi olan Stefan Zweig’ın, Nazilerin iktidara gelişi ertesinde çok sevdiği Avrupayı bırakıp kaçtığı Güney Amerika ve ABD’deki sürgün hayatını anlatıyor. Yönetmen Maria Schrader, biyografilerde alışık olduğumuz kırılmalar,  eserler ve özel hayatlar üzerinden zamana az-çok dengeli yayılmış bir hayat hikayesi anlatmak yerine; Zweig’in eserlerini ya da etkisini kapsam dışında bırakarak, zihninin içine de çok uzanmadan, hemen bir adım uzaktan  hayatının belli bir döneminin psikolojik serüvenini yansıtmaya odaklanmış. Bunun için sıradan günlerine giderek, soluduğu atmosferi, sosyal ve aile paylaşımlarını, tepesinde biriktirdiği kara bulutları, küçük ceplerde bu bulutlardan uzaklaşma çabasını göstermeyi tercih etmiş.

Schrader’ın bolca taze sinematik oyunu, güçlü  bir sinematik dili var. Zweig Brezilya'nın kötü yollarında arabayla giderken şeker kamışı plantasyonlarındaki anız ateşinde Avrupa’daki savaş alanlarını görmesini yansıtmak gibi; o günlerde zangır zangır sarsılan dünyayı saran atmosferi ağır çekim bir at yarışından sahnelerle anlatmak gibi, Brezilya’nın Zweig’a yaklaşımını bir ziyafete hazırlanan odacılar ve garsonlar üzerinden göstermesi gibi pek çok sahnede Schrader'ın oyunlarını görmek mümkün.

Zweig’ın o dönemde toplumla ilişkisini hatırlatmak için de 1936 Buenos Aires PEN (Uluslar Arası Yazarlar Birliği) toplantısı ve benzeri topluma açık ve etki bırakmış olayları kullanmış: mesela uzun süre Nazi rejimini telin etmemesinin sebebini - yazılarında da karşılaştığımız - hiçbir şeyi değiştirmeyeceğini bildiği şeyleri yapmaktan imtina etmesi olduğunu bir tuvalet sohbetiyle göstermiş.

Zweig rolünde Josef Hader'in, Zweig’ın sürgün dönemindeki karısı Lotte rolünde Aenne Schwarz'ın ve Zweig’ın ilk karısı rolünde Barbara Sukowa’nın oyunculuları birinci sınıf… Schrader, oyunculukları öne çıkartmak için özellikle uzun tek çekim kapalı mekan sahneler hazırlamış.

Brezilya’da herkes Zweig’a saygı duyup, onu el üstünde tutarken; yazdıkları bu savaş ortamında bile hala çok dile çevrilip baskı imkanı bulurken, yerleşip bir rutin oluşturabilmişken Nazi ordularının bitmek bilmez zafer haberleri ile Zweig ümitsizliğe sürükleniyor. 1942 yılında karısı Lotte ile beraber en güzel kıyafetlerini giyip yataklarında intihar edişleri gerçekten kalp kırıcı… Halbuki 1 sene sonra olacakları bilselerdi eminim beklemeyi seçeceklerdi- Naziler 1943’te Stalingrad önünde ilk büyük yenilgilerini alacaklar ve bunu takip eden  1 sene sonunda da artık Nazilerin az çok bu savaşın sonunu getiremeyecekleri anlaşılmaya başlayacaktı. 01saat46dakika. Yeni Yollar - Almanya'dan Yepyeni Filmler Programı- İstanbul Modern Müzesi

Puan:

Siz ne Düşünüyorsunuz? Filmle ilgili tartışma sayfasına ulaşmak için tıklayınız. 

Çok seslilik her zaman daha iyi!